ขายรถซึ่งรับจำนำระหว่างติดไฟแนนซ์ ผู้รับจำนำต้องรับผิดหรือไม่เพียงใด

    ต่อมาเมื่อวันที่ ๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๐ นายวิ... ต้องการใช้เงินอีก จึงได้ติดต่อนายสม..และดาบตำรวจ... เพื่อจะให้ช่วยนำรถยนต์ไปจำนำ ซึ่งต่อมารถยนต์คันดังกล่าวดาบตำรวจ...กับนายสม...ได้ช่วยกันนำไปจำนำไว้กับนางโส...ภริยาของดาบตำรวจ..นั่นเอง โดยนางโส... รับจำนำไว้ในราคา ๓๕,๐๐๐ บาท และนางโส... ได้กำหนดให้นายวิ... ไถ่ถอนคืนภายในกำหนด ๓ เดือน ต่อมา นายวิ...ไม่ได้นำเงินไปไถ่ถอนรถยนต์ดังกล่าวภายในกำหนด นางโส...จึงนำรถยนต์ดังกล่าวไปขายต่อกับบุคคลอื่น ซึ่งเกี่ยวกับการจำนำรถยนต์ดังกล่าว นายวิ...กับนายสม...ดาบตำรวจ...และนางโส ได้ปกปิดมิได้แจ้งให้นายสุ...ทราบ   

     แต่ต่อมาภายหลังจากทำบันทึกข้อตกลงดังกล่าว  ปรากฏว่าเมื่อครบกำหนดชำระหนี้ตามสัญญา บุคคลทั้งสี่กลับผิดนัดไม่ชำระหนี้เลยแม้แต่งวดเดียว นายสุ....จึงนำคดีมาฟ้องศาลขอให้บุคคลทั้งสี่ร่วมกันรับผิดชดใช้เงินให้แก่นายสุ...จำนวนทั้งสิ้น ๔๔๔,๐๐๐ บาท และต้องรับผิดชดใช้ดอกเบี้ยในอัตราร้อยละ ๗.๕ ต่อปี ของเงินต้นด้วย 

    เมื่อคดีขึ้นสู่ศาล นายวิ... และนายสม... มิได้ให้การต่อสู้ จึงถือว่าขาดนัดยื่นคำให้การ

    ส่วนดาบตำรวจ...กับนางโส...ให้การต่อสู้ว่า นายสุ...ไม่มีอำนาจฟ้อง เนื่องจาก ดาบตำรวจ...กับนางโส...ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการทำสัญญาเช่าซื้อรถยนต์ และไม่ได้ร่วมกับนายวิ...ยักยอกรถยนต์ไปจำนำกับนางโส...เหตุที่นางโส...ขายรถยนต์ให้บุคคลภายนอกเนื่องจากนายวิ... ตกลงให้ขายนำเงินมาชำระหนี้ได้หากนายวิ...ไม่นำเงินมาไถ่ถอนภายในกำหนด ดาบตำรวจ...กับนางโส...เห็นว่าตนไม่ได้กระทำละเมิดจึงไม่มีมูลหนี้ตามบันทึกตกลงชดใช้ค่าเสียหายข้างต้น ขอให้ศาลยกฟ้อง

     ศาลชั้นต้นได้วินิจฉัยประเด็นสำคัญว่า หลังจากเกิดเหตุการณ์เกี่ยวกับการที่นางโส...ขายรถยนต์คนดังกล่าวไปแล้ว นายสุ... ก็นำความเข้าร้องเรียนผู้บังคับบัญชาของดาบตำรวจ...จนกระทั่งมีการทำบันทึกข้อตกลงชดใช้ค่าเสียหายแก่นายสุ...(บุคคลทั้งสี่ยอมรับผิดตามเนื้อความข้างต้น) จึงต้องผูกพันตามเนื้อความของบันทึกนั้น ศาลชั้นต้นจึงพิพากษาให้ บุคคลทั้งสี่ร่วมกันชำระเงิน จำนวน ๔๔๔,๐๐๐ บาท (เต็มตามฟ้อง)                                            

      ดาบตำรวจ...และนางโส...อุทธรณ์ในประเด็นสำคัญว่า นายสุ...ไม่มีอำนาจฟ้องเพราะตนไม่ใช่ตัวการแต่เมื่อนายวิ...เป็นผู้นำรถมาจำนำกับตนนายวิ...จึงเป็นตัวการ นายสุ...จึงต้องไปเรียกร้องค่าเสียหายเอากับนายวิ...แต่ผู้เดียว                   

      ศาลอุทธรณ์ภาค ๙ วินิจฉัยประเด็นว่า นายสุ...มีอำนาจฟ้องดาบตำรวจ...และนางโส...หรือไม่ โดยเห็นว่า บันทึกตกลงชดใช้ค่าเสียหาย ข้างต้นนั้นมีลักษณะเป็นการระงับข้อพิพาทอันมีอยู่ระหว่าง นายสุ...กับบุคคลทั้งสี่ให้เสร็จไป ด้วยต่างยอมผ่อนผันให้แก่กันอันเป็นสัญญาประนีประนอมยอมความ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๘๕๐,๘๕๒ ประเด็นที่ดาบตำรวจ...และนางโส...ต่อสู้ว่า นายสุ...ต้องไปเรียกร้องค่าเสียหายจากนายวิ...ในฐานะเป็นตัวการนั้นจึงไม่อาจรับฟังได้อีกเพราะได้ระงับสิ้นไปตามบันทึกข้อตกลงดังกล่าวแล้ว และเมื่อบุคคลทั้งสี่ผิดนัดไม่ชำระหนี้นายวิ...จึงมีสิทธิ์เรียกร้องบุคคลทั้งสี่ชำระหนี้ให้ตามบันทึกตกลงชดใช้ค่าเสียหายดังกล่าวได้ นายวิ...จึงมีอำนาจฟ้อง อุทธรณ์ของ ดาบตำรวจ...กับนางโส...จึงฟังไม่ขึ้น

      ประเด็นว่า ดาบตำรวจ...กับนางโส...ต้องร่วมกันรับผิดค่าเสียหายตามบันทึกข้อตกลงดังกล่าวหรือไม่ เห็นว่าดาบตำรวจ...กับนางโส...เป็นสามีภริยากัน โดยดาบตำรวจ...แนะนำให้ นายสมกับนายวิ...ไปกู้เงินกับนางโส...และนางโส...รับจำนำรถในราคา 35,000 บาท ซึ่งเป็นราคาที่ต่ำกว่าที่นายสุ...เช่าซื้อมามาก โดย นางโส...ตอบทนายโจทก์ถามค้านรับว่าขณะรับจำนำตนทราบว่ารถยนต์อยู่ระหว่างผ่อนชำระค่าเช่าซื้อ ย่อมแสดงให้เห็นว่านางโส...ยอมรับว่าการกระทำดังกล่าวไม่ชอบด้วยกฎหมาย เมื่อนางโส...ขายรถให้กับบุคคลอื่นไป ย่อมเป็นการละเมิดต่อนายสุ...แล้ว ซึ่งประเด็นละเมิดต่อนายสุ...นั้นเป็นข้อพิพาทที่ได้ระงับสิ้นไปตามบันทึกข้อตกลงอันเป็นสัญญาประนีประนอมยอมความแล้ว ดาบตำรวจ...กับนางโส...จะต่อสู้ว่านางโส...นำรถออกขายไม่เป็นละเมิดหาได้ไม่

      ศาลอุทธรณ์ภาค ๙ จึงพิพากษา ให้นายสุ...เป็นฝ่ายชนะคดี โดยพิพากษายืนตามศาลชั้นต้น 

     ส่วน ผู้เกี่ยวข้องที่ร่วมด้วยช่วยกันกับการรับจำนำอีกสามคนนั้น ย่อมรู้หรือควรจะรู้มาแต่แรกและขณะรับจำนำเช่นเดียวกันว่า รถคันดังกล่าวยังอยู่ในระหว่างผ่อนค่างวดกับไฟแนนซ์ ซึ่งทุกคนต่างก็ทราบดีว่านายวิ...ไม่ได้มีชื่อเป็นผู้เช่าซื้อ แต่ยังช่วยกันจำนำและรับจำนำไว้ในราคาที่ต่ำมากโดยผิดกฎหมาย (รับจำนำเถื่อน) และยังขายรถออกไปจนไม่อาจติดตามรถยนต์กลับคืนได้ เป็นการแสวงหาประโยชน์โดยมิชอบด้วยกฎหมาย พฤติการณ์ดังกล่าวจึงเป็นการจงใจกระทำให้นายสุ...ได้รับความเสียหายอยู่ในตัวแล้ว ซึ่งหากพวกทั้งสี่ไม่จงใจช่วยกันกระทำการจำนำรถดังกล่าวมาแต่แรก ลำพังเพียงปัญหาติดค้างค่างวดนับว่ายังเป็นเรื่องเล็กน้อย เนื่องจากนายสุ...อาจนำรถไปส่งมอบคืนให้กับไฟแนนซ์เพื่อหักกลบลบหนี้ ป้องกันความเสียหายจากการถูกไฟแนนซ์ฟ้องเรียกค่าเสียหายตามมูลเหตุแห่งคดีดังกล่าวได้ ความเสียหายจากการชำระหนี้ที่มีจำนวนที่แน่นอนตามคำพิพากษาตามยอมดังกล่าว จึงเป็นผลโดยตรงจากการกระทำของนายวิ...กับพวก 

     มีคำถามว่า หากคดีนี้ไม่มีการทำบันทึกตกลงชดใช้ค่าเสียหายกันมาก่อน นายสุ...จะฟ้องเรียกค่าเสียหายจากบุคคลทั้งสี่ได้หรือไม่ 

     ผู้เขียนเห็นว่า หากกรณีนี้ไม่มีการทำบันทึกข้อตกลง นายสุ...กับนายวิ...อาจร่วมกันร้องทุกข์ หรือกล่าวโทษต่อพนักงานสอบสวนเพื่อเอาผิดกับผู้เกี่ยวข้องกับการรับจำนำโดยฝ่าฝืน พ.ร.บ. โรงรับจำนำ พ.ศ.2505 ซึ่งต้องระวางโทษปรับตั้งแต่สองพันบาทถึงสองหมื่นบาท หรือจําคุกไมเกิน ๒ ปี หรือทั้งปรับทั้งจํา รวมทั้งร้องเรียนวินัยข้าฯราชการกับ ดาบตำรวจ... โดยนายสุ...อาจยื่นคำร้องเรียกค่าเสียหายทางแพ่งเข้าไปในคดีอาญาด้วยในคราวเดียวกันก็ได้

   หรือนายสุ...อาจฟ้องเป็นคดีแพ่งแยกจากคดีอาญาเนื่องจากเมื่อนายวิ...กับพวกร่วมกันกระทำละเมิดนายสุ...ตามเหตุผลข้างต้นแล้ว แม้จะไม่มีการทำบันทึกตกลงชดใช้ค่าเสียหายกันมาก่อน นายสุ...ก็ยังคงมีอำนาจฟ้องเรียกร้องให้นายวิ...กับพวกชดใช้ค่าเสียหายอันเป็นมูลหนี้ที่เกิดจากการทำละเมิดโดยตรงได้  เพียงแต่การพิสูจน์จะต้องให้ปรากฏข้อเท็จจริงในรายละเอียดเกี่ยวกับมูลค่าความเสียหายที่แท้จริงให้น่าเชื่อถือ ซึ่งจะพิสูจน์ยากยิ่งกว่ามูลหนี้ที่ปรากฏตามเนื้อความในบันทึกข้อตกลงอยู่พอสมควร 

    ด้วยเหตุดังกล่าวทุกคนที่เกี่ยวข้องกับการจำนำรถยนต์ดังกล่าวย่อมเล็งเห็นมาแต่แรกแล้วว่าการกระทำของตนกับพวกมีความผิดอาญาแฝงรวมอยู่ด้วยจึงหาเหตุจูงใจให้นายสุ...ทำบันทึกตกลงชดใช้ค่าเสียหายเพื่อให้สิทธิการดำเนินคดีอาญาระงับไป ซึ่งเป็นการหลบเลี่ยงมิให้ต้องรับโทษทางคดีอาญาเนื่องจากเป็นเรื่องที่หนักอกหนักใจกว่าการชดใช้ค่าเสียหายทางแพ่งยิ่งนัก แต่อย่างไรก็ตามคดีนี้ทั้งศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ภาค 9 ก็ได้พิพากษาให้ชดใช้ค่าเสียหายทางแพ่งตามเนื้อความของบันทึกข้อตกลงดังกล่าวเต็มจำนวน ผู้เขียนเห็นว่านายสุ...โจทก์คดีนี้ได้รับความเป็นธรรมอย่างที่สุดแล้วครับ        

หลักกฎหมายอ้างอิง

                ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

มาตรา ๔๒๐ ผู้ใดจงใจหรือประมาทเลินเล่อ ทำต่อบุคคลอื่นโดยผิดกฎหมายให้เขาเสียหายถึงแก่ชีวิตก็ดี แก่ร่างกายก็ดี อนามัยก็ดี เสรีภาพก็ดี ทรัพย์สินหรือสิทธิอย่างหนึ่งอย่างใดก็ดี ท่านว่าผู้นั้นทำละเมิดจำต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนเพื่อการนั้น

มาตรา ๘๕๐ อันว่าประนีประนอมยอมความนั้น คือสัญญาซึ่งผู้เป็นคู่สัญญาทั้งสองฝ่ายระงับข้อพิพาทอันใดอันหนึ่งซึ่งมีอยู่หรือจะมีขึ้นนั้นให้เสร็จไปด้วยต่างยอมผ่อนผันให้แก่กัน

มาตรา ๘๕๒  ผลของสัญญาประนีประนอมยอมความนั้น ย่อมทำให้การเรียกร้องซึ่งแต่ละฝ่ายได้ยอมสละนั้นระงับสิ้นไป และทำให้แต่ละฝ่ายได้สิทธิตามที่แสดงในสัญญานั้นว่าเป็นของตน

                                      เรียบเรียงโดย ทนายชนะ  ชนะพล สำนักฎหมายทนายชนะ ทนายหาดใหญ่ ทนายสงขลา ทนายคดียาเสพติด